Karencja w spłacie kredytu hipotecznego oznacza czasowe zawieszenie spłaty kapitału. Przez ten okres płacisz jedynie odsetki, co daje chwilowe odciążenie domowego budżetu. Takie rozwiązanie da się uzyskać po złożeniu wniosku do banku i może trwać od miesiąca do nawet 5 lat.
Czym właściwie jest karencja w spłacie kredytu hipotecznego?
Karencja w spłacie kredytu hipotecznego to czasowe wstrzymanie spłaty kapitału, czyli tej części raty, która faktycznie obniża Twoje zadłużenie. W trakcie karencji nadal spłacasz odsetki, więc nie masz pełnego zawieszenia rat, ale i tak odczuwalnie mniej wychodzi z konta każdego miesiąca. To daje przestrzeń, by złapać finansowy oddech.
Wyobraź sobie, że masz kredyt hipoteczny z ratą 2400 zł, z czego 1600 zł to kapitał, a reszta to odsetki. W okresie karencji płacisz jedynie tę drugą część, czyli 800 zł. Różnica w budżecie jest wyraźna. To rozwiązanie przydatne np. wtedy, gdy właśnie straciłeś pracę, prowadzisz remont lub czekasz na nowy dochód.
Kiedy można skorzystać z karencji w spłacie?
Karencja kredytowa najczęściej pojawia się w dwóch momentach: tuż po uruchomieniu kredytu oraz w trakcie jego spłaty, jeśli sytuacja życiowa się pogorszyła. Na początku jest naturalnym elementem finansowania budowy domu. Gdy bank wypłaca środki w transzach, nie ma jeszcze gotowego domu, a więc i możliwości zamieszkania. Wtedy opłaca się płacić tylko odsetki.
W trakcie spłaty kredytu karencja działa jak poduszka bezpieczeństwa. Utrata pracy, problemy zdrowotne, czasowe zamknięcie działalności – to momenty, kiedy nie trzeba rezygnować z kredytu, tylko chwilowo go odciążyć. Banki rozumieją takie sytuacje, ale wszystko opiera się na dobrej komunikacji i formalnym wniosku.
Jakie warunki trzeba spełnić, żeby uzyskać karencję?
Żeby otrzymać karencję w spłacie kredytu hipotecznego, należy złożyć do banku wniosek z uzasadnieniem. Najczęściej trzeba podać dane kredytobiorcy, numer umowy kredytowej, preferowany okres karencji i powód, dla którego chcesz z niej skorzystać.
Bank może poprosić o dodatkowe dokumenty – np. zaświadczenie o utracie pracy, dokumentację medyczną, informację o zawieszeniu działalności czy inne potwierdzenia zmiany sytuacji finansowej. Ważne, by wszystko było przejrzyste. Im bardziej wiarygodne informacje, tym szybciej można uzyskać zgodę.
Ile trwa karencja hipoteczna?
Karencja w kredycie hipotecznym może trwać miesiąc, pół roku albo dłużej – zależnie od tego, jaką politykę stosuje dany bank i jaką sytuację przedstawia klient. Przykładowo, w przypadku budowy domu banki oferują karencję nawet do 36 miesięcy, jeśli inwestycja nie została jeszcze zakończona. W innych przypadkach możliwa jest karencja na 3, 6 lub 12 miesięcy.
Są też banki, które w indywidualnych sytuacjach zgadzają się na okres karencji sięgający nawet 5 lat. Taka decyzja wymaga jednak bardzo konkretnych argumentów i dokładnej analizy sytuacji klienta. Wszystko ustala się indywidualnie.
Co się dzieje z ratami objętymi karencją?
Raty kapitałowe, które zostały przesunięte w czasie, nie znikają. Są dodawane do pozostałych miesięcy spłaty. To oznacza, że po zakończeniu karencji rata może być nieco wyższa niż wcześniej, ponieważ trzeba rozłożyć zaległy kapitał na krótszy czas.
Druga opcja to jednorazowa spłata zawieszonej części kapitału. Wymaga to jednak wcześniejszego ustalenia z bankiem. Niezależnie od rozwiązania, warto mieć świadomość, że karencja wpływa na harmonogram, ale nie generuje zaległości ani dodatkowych kosztów poza odsetkami.
Czy karencja wpływa na historię kredytową?
Nie, jeśli wszystko odbywa się zgodnie z procedurą. Formalnie przyznana karencja kredytowa nie jest traktowana jako zaległość ani opóźnienie. Nie psuje historii kredytowej i nie wpływa negatywnie na scoring w BIK.
W niektórych przypadkach informacja o zawarciu aneksu może być widoczna w raportach, ale nie obniża oceny wiarygodności. Banki mogą przy kolejnym wniosku zapytać o powody skorzystania z karencji, jednak nie jest to przeszkoda w uzyskaniu nowego finansowania.
Czy warto rezygnować z karencji wcześniej?
Jeśli sytuacja się poprawiła i możesz wrócić do pełnych rat, zdecydowanie opłaca się zakończyć karencję szybciej. Wystarczy poinformować o tym bank, podpisać aneks i wrócić do regularnych płatności. To rozwiązanie korzystne – im krótszy czas karencji, tym niższy końcowy koszt kredytu.
Odsetki naliczane w trakcie karencji nie znikają, więc każdy miesiąc generuje koszt. Im szybciej wrócisz do normalnego trybu spłaty, tym mniej zapłacisz w dłuższym okresie.
Karencja a wakacje kredytowe – nie myl tych pojęć
Karencja w spłacie kredytu hipotecznego to zawieszenie tylko części raty – kapitału. Wciąż płacisz odsetki. Natomiast wakacje kredytowe, takie jak te wprowadzone ustawą w 2022 roku, umożliwiają całkowite zawieszenie rat, również odsetkowych. To dwa różne mechanizmy.
Karencja to produkt dostępny w ofercie banku, negocjowany indywidualnie. Wakacje kredytowe są regulowane ustawą i mają charakter powszechny. Warto znać różnicę i korzystać z tych rozwiązań adekwatnie do sytuacji.
Kiedy karencja się sprawdza?
Karencja kredytowa to narzędzie, które działa najlepiej wtedy, gdy pojawia się przejściowy problem z płynnością lub potrzeba uporządkowania domowego budżetu. Przydaje się szczególnie w pierwszych miesiącach po uruchomieniu kredytu albo w sytuacjach życiowych, które trudno przewidzieć.
Złożenie wniosku to pierwszy krok. Cała procedura nie jest trudna i jeśli działasz zgodnie z procedurą, zyskujesz elastyczność, która może uratować płynność finansową. Zamiast stresu związanego z niespłacaniem rat, masz czas, by wszystko poukładać.
Jacek Grudniewski
Ekspert portalu Finanse.co.pl
